Ontspanning is een mensenrecht

Chris: "De afgelopen weken hebben we massaal de trage wegen in onze buurt ontdekt. Waar je ook gaat, je merkt dat er veel meer mensen gebruik maken van trage wegen. Iets waar we bij Trage Wegen al heel lang naar streven.

Waar ik vroeger meestal niemand tegenkwam op mijn tochten in de buurt, heb ik de afgelopen weken heel vaak een babbeltje kunnen slaan. Die waarde zal blijven: de mensen die tijdens de lockdown paadjes in hun buurt hebben leren kennen, zullen die plots niet weer vergeten. Dat is op zich een gouden zaak voor de trage wegen en voor recreatie dichtbij huis.

Maar tegelijk houd ik mijn hart vast. Want wandelen en fietsen langs trage wegen gaat voor mij hand in hand met waardering hebben voor de omgeving en het landschap. Ze verbinden mensen, maar ze zijn niet bedoeld om continu grote groepen mensen te verwerken. In mijn buurt kon ik vaststellen dat heel wat trage wegen op de grenzen van hun draagkracht stootten. Sommige paden waren te populair, misschien wel omdat er op andere plekken connecties ontbreken. De samenhang moet beter, maar vooral: de trage wegen op zich moeten deel blijven uitmaken van het landschap.

Chris: "Wist je dat artikel 24 in de Universele verklaring van de rechten van de mens gewijd is aan het recht op ontspanning? Ontspanning en recreatie zijn primaire behoeftes en trage wegen bieden eindeloze mogelijkheden daartoe. Of je nu op zoek bent naar natuurbeleving, rust of juist naar snelle (mountainbike-)kicks: op trage wegen vind je het allemaal. Ze zijn dan ook meer dan een lijn waarover je je kan verplaatsen. Ze geven je toegang tot een bredere ervaring, ze verrijken je verplaatsing.

Eigenlijk voegen trage wegen een grote belevingslaag toe aan een verplaatsing. Ook als die verplaatsing functioneel is - in een dorpskern, bijvoorbeeld. Doordat je je op een trage weg niet bedreigd voelt door druk verkeer, doordat je er meer in contact komt met de natuur, doordat je er ook makkelijk eens kan stilstaan om een praatje te maken of van het landschap te genieten. Op een fietspad langs een drukke autoweg doe je misschien wel dezelfde fysieke inspanning, maar de belevingswaarde is er heel wat minder. En dus is zo'n rit helemaal niet zo ontspannend als een gelijkaardige verplaatsing langs een trage weg. We moeten ervoor zorgen dat de nieuwe gebruikers zich bewust worden van deze meerwaarden van trage wegen. Nu beseffen heel wat mensen niet dat trage verbindingen vaak bedreigd zijn."

Chris: "Na wekenlang thuis zitten, ervaren veel mensen een honger naar reizen, naar weg-zijn van thuis. En dat is helemaal ok. We mogen niet zwart-wit-denken over recreatie en toerisme. We moeten mensen juist helpen om de balans te vinden tussen dichtbij huis recreatie en verre reizen. Laten zien dat recreatie en toerisme ook anders kan. Anders reizen dichtbij en ver weg, dus.
Het toerisme is de laatste decennia verworden tot een doorgedreven consumptie-machine. De bucketlist-mentaliteit heeft ervoor gezorgd dat mensen van de ene locatie naar de andere to do hopten, een ervaring consumeerden zonder echt oog te hebben voor hun bestemming of voor de lokale bewoners. Zonder zelf echt te vertragen of verwondering te ervaren. Veel toeristen gedragen zich niet als een gast die met respect een kijkje komt nemen. Ik geloof en hoop heel sterk dat die tijd stilaan achter ons ligt. De transitie naar een ander soort toerisme is eindelijk ingezet. En de ervaring die veel mensen nu met trage wegen in hun buurt hebben opgedaan kan daarbij helpen. Want ook op reis kom je vaak terecht op dit soort paden, waar je kan vertragen en de omgeving in je op kan nemen. Meer en meer mensen raken doordrongen van het belang van vertraging, van écht contact met andere mensen.

Ook Toerisme Vlaanderen heeft de voorbije jaren het roer omgegooid. Het traject 'Toerisme transformeert' was een ware herbronning voor het toerisme in Vlaanderen. Ze hanteren er nu een heel nieuw perspectief, dat niet meer gericht is op zoveel mogelijk buitenlandse toeristen naar hier halen. Vandaag is het uitgangspunt dat wat waardevol is voor de lokale bevolking ook interessant kan zijn voor een toerist. Daarom hanteren ze sinds kort het concept van de florerende bestemmingen. Dat zijn plekken die waardevol zijn voor de toerist, maar ook waardevol voor de lokale bevolking en de lokale economie. Met dit nieuwe begrip willen de beleidsmakers af van het woord 'duurzaamheid', dat inmiddels een negatieve bijklank heeft gekregen. Ook zij kijken nu met andere ogen naar toeristen die naar ons land komen.

Trage wegen passen perfect in dat verhaal van florerende bestemmingen. Ze functioneren binnen deze visie als verbindingen tussen mensen en plekken met een meerwaarde. Verbindingen die ver weg liggen van de platgetreden paden. Ik geloof dat mensen op zoek zijn naar dit soort toerisme. Het delen van de échte ervaring van dit soort reizen zal daar zeker bij helpen. En dan heb ik het niet over zoveel mogelijk duimpjes of hartjes verzamelen op je social media, maar het echte kwalitatief delen van ervaringen."

En precies dat is de doelstelling van > de UITstap. Een platform van Trage Wegen waar we inspiratie en tips delen over #goedopweg gaan in je vrije tijd.